قهر دنا از بازار داخلی

پس از کلی کش مکش میان ایران خودرویی ها و شورای رقابتی ها در شرایطی که شورای رقابت سرانجام هفته گذشته قیمت دنا را رسما به ایران‌خودرو ابلاغ کرد، این شرکت دیگر قصد ادامه تولید دنا را برای بازار داخل ندارد و می‌خواهد این محصول را در سبد صادراتی خود قرار دهد.  آن طور که‌هاشم یکه‌زارع مدیرعامل ایران‌خودرو در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس اعلام کرده، پس از صفر شدن تعهدات 10 هزار دستگاهی دنا، این خودرو دیگر به قصد بازار داخل تولید نمی‌شود و به بازارهای خارجی خواهد رفت.

بسته شدن پرونده دنا
حدود یک ماه پیش بود که شورای رقابت پس از بررسی اسناد ارائه شده از سوی ایران‌خودرو، قیمت دنا را حدود 42 میلیون تومان اعلام کرد و این قیمت با واکنش تند آبی پوش‌های جاده مخصوص همراه شد. ایران‌خودرویی‌ها که حساب ویژه‌ای روی فروش دنا با قیمت 48 میلیون تومان باز کرده بودند، حسابی از تصمیم شورای رقابت غافلگیر شده و از همین رو سعی کردند به هر نحو ممکن، ارتفاع قیمت دنا را بالا ببرند. آنها ابتدا از در تهدید در آمده و عنوان کردند که اگر شورای رقابت در قیمت دنا تجدیدنظر نکند، این خودرو را به تولید نخواهند رساند؛ زیرا تداوم تولید آن با قیمت 42 میلیون تومان، برای ایران‌خودرو صرفه اقتصادی ندارد. همین تهدید کافی بود تا برخی اعضای شورای رقابت کمی کوتاه آمده و با استناد به اینکه نمی‌خواهند تولید ملی ضرر ببیند، از احتمال بازنگری در قیمت دنا صحبت به میان بیاورند. از آن سو، اما برخی دیگر از اعضای شورا همچنان بر قیمت 42 میلیون تومانی دنا تاکید و عنوان می‌کردند که قرار نیست این قیمت تغییر کند.
در همین کش و قوس بود که ایران‌خودرو کمی از مواضع خود کوتاه آمد با اعلام ریز هزینه‌های دنا، از امکان ادامه تولید و فروش این محصول با قیمت 46 میلیون تومان نیز خبر داد. ایران‌خودرویی‌ها با بیان اینکه قیمت واقعی دنا 51 میلیون تومان است، عنوان کردند که حاضرند این محصول را به قیمت 46 میلیون تومان نیز عرضه کنند، هرچند دیگر سودی از بابت دنا عایدشان نخواهد شد. در نهایت و در حالی که ایران‌خودرویی‌ها گمان می‌کردند تهدیدشان جواب داده و قیمت دنا مطابق نظر آنها تغییر خواهد کرد، شورای رقابت آب پاکی را روی دست شان ریخت و با اعلام قطعی شدن قیمت 42 میلیون تومانی این خودرو، پرونده دنا را مختومه دانست. پس از اعلام این خبر، ایران‌خودرویی‌ها مدیرفروش خود را تغییر دادند و اگرچه گمان می‌رفت مدیر جدید، هیاهوی تازه‌ای را بر سر دنا به راه بیندازد، اما این اتفاق نیفتاد، تا همه گمان کنند آبی‌های جاده مخصوص فرمان شورای رقابت را گردن نهاده‌اند. از سوی دیگر،‌هاشم یکه‌زارع مدیرعامل ایران‌خودرو نیز با ارسال نامه‌ای به رئیس شورای رقابت، از وی خواست تا قیمت دنا را نه در رسانه‌ها، بلکه به صورت رسمی و کتبی به این شرکت ابلاغ کند تا واگذاری دناهای پیش فروش شده به ثبت‌نام‌کنندگان، آغاز شود. در نامه یکه‌زارع البته باز هم درخواستی مبنی بر تجدیدنظر در قیمت دنا مطرح شده بود، اما شورای رقابت زیر بار نرفت و در نهایت قیمت 42 میلیون تومانی دنا را به ایران‌خودرو ابلاغ کرد.

ایران‌خودرو لج کرد؟

اما کارگر نیفتادن نامه مدیرعامل ایران‌خودرو به رئیس شورای رقابت سبب شد تا این شرکت در نهایت با فروش دنا با قیمت 42 میلیون تومان کنار بیاید، البته کنار آمدنی حاشیه دار.
ایران‌خودرویی‌ها که پیش‌تر نیز تهدید به توقف تولید دنا کرده بودند، حالا دیگر قصد ندارند این محصول را برای بازار داخل به تولید برسانند. آن طور که مدیرعامل ایران‌خودرو اعلام کرده، این شرکت دنا را در سبد محصولات صادراتی خود قرار داده و قصد ندارد به تولید آن برای بازار داخل، ادامه بدهد. البته 10 هزار نفری که سال گذشته دنا را پیش‌خرید کرده‌اند، خودرو خود را دریافت خواهند کرد، اما ایران‌خودرو پس از اتمام این تعهد، دنا را فقط برای بازارهای صادراتی‌اش به تولید خواهند رساند. به گفته مدیرعامل ایران‌خودرو، تنها افرادی که قبلا برای دنا ثبت‌نام کرده‌اند، این محصول را با قیمت مصوب شورای رقابت تحویل خواهند گرفت و از هفته آینده نیز روند ارسال دعوتنامه به آنها آغاز خواهد شد. این گفته مدیرعامل ایران‌خودرو در شرایطی است که تا پایان آذر ماه امسال تنها دو هزار و 219 دستگاه دنا به تولید رسیده؛ یعنی کمی بیش از یک پنجم تعداد دناهایی که پیش‌فروش شده است. با این حساب، ایران‌خودرویی‌ها به این زودی‌ها نمی‌توانند تعهدات خود به 10 هزار ثبت‌نام‌کننده دنا را صفر کنند، مگر آنکه تیراژ این محصول را افزایشی شدید دهند.  هرچه هست، مدیرعامل ایران‌خودرو تاکید کرده که قیمت دنا سه‌شنبه هفته گذشته از سوی شورای رقابت ابلاغ شده و ایران‌خودرو پس از بررسی‌های لازم به این نتیجه رسیده که عرضه این محصول در داخل با قیمت 42 میلیون تومان، صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل دنا روانه بازارهای صادراتی خواهد شد.
به گفته وی، 10 هزار نفر دنا را پیش‌خرید کرده‌اند‌ که از ابتدای هفته آینده، به‌تدریج خودرو خود را با قیمت 42 میلیون تومان تحویل خواهند گرفت. مدیرعامل ایران‌خودرو با اشاره به عرضه دنا در نمایشگاه عمان، تاکید کرده که علاوه‌بر عمان، برخی دیگر از کشورهای منطقه و حوزه CISو حتی بازارهای آفریقا نیز میزبان این محصول خواهند شد.  یکه‌زارع البته اشاره‌ای به قیمت صادراتی دنا نکرده و تنها گفته که با احتساب هزینه‌های صادراتی، عرضه این خودرو در بازارهای خارجی صرفه اقتصادی خواهد داشت. مدیرعامل ایران‌خودرو این را هم گفته که برای دنا پنج، شش رقیب در بازار ایران وجود دارد و با توجه به قیمت مصوب شورای رقابت، عرضه آن در بازار داخل به اصطلاح نمی‌صرفد.
اظهارات یکه‌زارع در شرایطی است که دنا به نوعی سومین محصول داخلی ایران‌خودرو به شمار می‌رود و این شرکت حساب ویژه‌ای روی فروش آن باز کرده بود، اما در نهایت بازی را به شورای رقابت واگذار کرد و حالا باید بخت خود را در خارج از ایران بیازماید.