عاقبت صنعت خودرو پس از توافق لوزان
روز پنج‌شنبه وزیر امور خارجه ایران و مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی یک بیانیه مشترک اعلام کردند که اتحادیه اروپا اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌یی خود را خاتمه خواهد داد و امریکا نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌یی را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌یی ایران به‌نحوی‌که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی شود، متوقف خواهد کرد.
این تصمیم برای خودروسازان بزرگ ایران بسیار سرنوشت‌ساز است، زیرا از یک‌سو صنعت خودرو ایران مستقیما در فهرست تحریم‌ها قرار داشت و از سوی دیگر تحریم‌های مالی موجب شده بود تا این صنعت در تامین قطعات و مواد اولیه وارداتی مورد نیاز خود با مشکل مواجه شود. نمونه این مشکلات قطع ارسال بسته قطعات پژو به ایران بود که به جایگزینی قطعات چینی در محصولات این برند و افت کمی و کیفی تولید خودروهای آن در ایران انجامید و تولید برخی خودروها مانند پژو۲۰۷ را کاملا متوقف کرد.
همچنین تولید محصولات رنو در خودرو لوگان (ال۹۰) به حداقل ممکن و در مگان به صفر رسید. در نتیجه این وضعیت تیراژ خودروهای داخلی به یک‌سوم میزان قبل از تحریم رسید و کارگران به‌صورت یک‌روز در میان در کارخانه حاضر شدند.فروش خودرو به نقل از پول نیوز، این وضعیت تا زمان توافق ژنو ادامه داشت اما پس از آن صنعت خودرو جانی تازه گرفت و تولید خودرو در سال۹۳ نسبت به سال۹۲ رشد ۶۴درصدی نشان داد.
ارتقای سطح استاندارد آلایندگی خودروها از یورو۴ در نیمه دوم سال گذشته و کاهش زمان وصول مطالبات قطعه‌سازان از ۱۲ماه به ۴ماه از دیگر تحولات صنعت خودرو در سال۹۳ است. همچنین در سال۹۳ گردش مالی صنعت خودرو ۱۲میلیارد دلار بوده که قرار است در سال۱۳۹۴ رشد ۳۰درصدی داشته باشد و سهم اشتغال ۱۲درصدی را نیز حفظ کند. اکنون صنعت خودرو ایران در سطح جهانی، در زمینه تولید سواری رتبه۱۷ و در کل صنعت خودرو رتبه۱۸ را داراست که نشان‌دهنده بهبود ۲ رتبه‌یی رشد این صنعت در کشور است.
آمار تولید در گروه صنعتی ایران‌خودرو حکایت از تولید ۵۵۷هزار و ۹۵۶ دستگاه انواع خودرو سواری و وانت از ابتدای سال۹۳ تا پایان بهمن دارد که این عدد نشان‌دهنده رشد ۷۲درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش است. اما ارتقای کیفی در ایران‌خودرو با وجود حرکت‌هایی که در این راستا پس از توافق ژنو آغاز شده، هنوز به حدی نرسیده است که برای مشتریان این خودروساز به‌خوبی عیان باشد. در همین راستا بیش از ۴۰۰پروژه بهبود کیفیت نیز در ایران‌خودرو تدوین شده که ۳۰درصد آن هنوز عملی نشده است.
اکنون می‌توان انتظار داشت توافق ایران‌خودرو با پژو و مذاکرات با رنو نیز در پرتو برداشته‌شدن تحریم‌ها روی کاغذ بیاید و علاوه بر ارتقای محصولات تولید ایران این برندها، شاهد تولید محصولات جدید آن در ایران نیز باشیم. به‌ویژه آنکه علاوه بر فرانسوی‌ها خودروسازان آلمانی و امریکایی نیز گفت‌وگوهای اولیه‌یی با ایران‌خودرو داشته‌اند که ادامه آن را موکول به تحقق توافق هسته‌یی کرده‌اند.
افزایش تولید خودرو در گروه خودروسازی سایپا نیز در حالی محقق شده است که براساس برنامه‌ریزی‌ها، تولید خودرو روی پلتفرم ایکس۱۰۰ کاهش یافته و به‌طور همزمان ظرفیت تولید با محصولات پلتفرم ایکس۲۰۰ یعنی تیبا و تیبا۲ جایگزین شده است. در سایپا نیز ارتقای کیفی نتوانسته همپای این ارتقای کمی حرکت کند و نارضایتی مشتریان از کیفیت محصولات به‌ویژه در پلتفرم ایکس۱۰۰ بالا است که البته تا پایان سال۹۴ تولید محصول روی این پلتفرم متوقف می‌شود و در سال۹۵ سایپا۱۵۱ (وانت پراید) تنها محصول تولیدی این خانواده خواهد بود.
سایپا نیز برنامه تولید خودروهای متنوعی را بر پایه پلتفرم ال۹۰ مانند ساندرو یا بی۹۰ (هاچ‌بک فیس‌لیفت‌شده تندر) و پارس‌تندر دنده اتوماتیک دارد که اکنون امکان تحقق آن فراهم شده است و خودروهایی مانند مگان نیز به تیراژ بالای تولید بازخواهند گشت. همچنین مذاکرات سایپا با دیگر خودروسازان اروپایی و کره‌یی از سر گرفته خواهد شد.
دستیابی به جایگاه نخست خودرو در منطقه، رتبه۵ آسیا، رتبه۱۱ جهان، تولید حدود ۳میلیون دستگاه خودرو سبک سواری و وانت و صادرات حداقل یک‌میلیون دستگاه خودرو به بازارهای هدف و تامین حداقل ۲۵میلیارد دلار ارزش تولید قطعات توسط سازندگان داخلی ازجمله اهداف سیاست‌های چشم‌انداز ۱۴۰۴ است که با رفع تحریم‌ها شدنی‌تر و در دسترس‌تر به نظر می‌رسد.
همچنین صادرات ۵ تا ۶میلیارد دلار قطعه توسط سازندگان داخلی به بازارهای خارجی و تولید ۱۲۰هزار دستگاه خودرو تجاری و صادرات ۳۰هزار دستگاه خودرو تجاری به بازارهای هدف از دیگر اهداف بلندمدت صنعت خودرو است که تحقق آنها نیاز به رفع موانع تحریم داشت.