بازار خودرو در سال 99 به کدام سمت می‌رود؟
شهروند: درحالی‌که کرونا بازارهای خودرو ایران را تعطیل کرده، بهای پراید در آگهی‌های فضای مجازی تا 72 میلیون تومان رسیده است. نمایشگاه‌داران اتومبیل می‌گویند که این قیمت‌ها واقعیت ندارد و بهای خودروهای پرتیراژ در بازار چیزی حدود ١٠ میلیون تومان کمتر از نرخ‌های تعیین‌شده در آگهی‌های آنلاین است.
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو هم در گفت‌وگو با «شهروند» این قیمت‌ها را ذائقه‌سنجی مشتریان در فضای مجازی می‌داند و معتقد است که دست دلال‌ها در کار است. البته او به وضع اقتصاد کشور در شرایط تحریم و شیوع کرونا گریزی می‌زند و می‌گوید که کاهش تولید خودرو در سال‌جاری دور از انتظار نیست و در شرایطی که ایران تورم بالای ٤٠درصد را تجربه‌می‌کند، خودرو از حالت کالای مصرفی خارج و به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است، بنابراین در شرایط کاهش عرضه احتمالا افزایش تقاضا وجود دارد و قیمت خودرو را بالا می‌برد.
پراید ٧٢ میلیون تومانی در آگهی‌های آنلاین
این روزهای تعطیلی بازار آگهی‌دهندگان در فضای مجازی نرخ‌های عجیب‌وغریبی را برای پرایدهای فایل‌شده اعلام می‌کنند، قیمت پراید در فضای مجازی حتی تا مرز ۷۲میلیون تومان نیز پیشروی کرده است، اما برخی فروشندگان حرفه‌ای خودرو و نمایشگاه‌دارانی که به دلیل شیوع کرونا واحدهای صنفی‌شان بسته بود و به تازگی بازگشت به کار داشته‌اند، می‌گویند قیمت واقعی در بازار حداقل ۱۰میلیون تومانی با قیمت‌های اعلامی در فایل‌های فضای مجازی تفاوت دارد. این درحالی است که فعالان بازار خودرو می‌گویند که از زمان شیوع کرونا بازار به کما رفته است و خرید و فروش چندانی وجود ندارد.
البته آنها معتقدند که ادامه رشد قیمت دلار و طلا می‌تواند تقاضای خودرو را بالا ببرد، زیرا مشتریان نگران کاهش قدرت خریدشان می‌شوند.
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو معتقد است که وضع فعلی بازار خودرو بیشتر ناشی از جو روانی موجود در جامعه است و فروشندگان خودرو درواقع تمایل دارند که این بازار را محک بزنند. البته سیاست‌گذاران خودرو هم می‌توانند با تحلیل این شرایط ظرفیت بازار را برای افزایش قیمت بررسی کنند.
او به «شهروند» توضیح می‌دهد: «البته با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور در سال‌جاری افزایش قیمت خودرو چندان دور از انتظار به نظر نمی‌رسد، اما این افزایش قیمت شاید در ماه‌های ابتدای سال که هر ساله رکود در بازار خودرو وجود دارد، ملموس نباشد.»
صدرایی ادامه می‌دهد: «با وجود این با توجه به تورم سنگین پیش‌بینی‌شده در سال‌جاری و مشکلات ناشی از تحریم، خودروسازان برای تأمین قطعات خودرو با مشکل مواجه خواهند شد و این مسأله باعث افزایش قیمت خودرو خواهد شد. از سوی دیگر افزایش احتمالی قیمت ارز به دلیل یکی‌شدن قیمت ارز نیمایی و آزاد برای بازار علامت افزایش قیمت خواهد بود.
این کارشناس صنعت خودرو دلیل دیگر افزایش شدید قیمت خودرو در سال‌های اخیر را تبدیل خودرو از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای می‌داند و می‌گوید در سال‌های گذشته مردم تلاش کردند با تبدیل وجوه نقد خود به کالاهای مختلف ارزش پول خود را حفظ کنند، به همین دلیل بخشی از افراد که نیازی هم به خودرو نداشتند درواقع با خرید خودرو تلاش کردند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند که به نظر می‌رسد این روند در سال‌جاری هم ادامه داشته باشد که تقاضای خودرو را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر خودروسازان تعهد دارند که در ابتدای سال برخی از تعهدات سال گذشته خود را در‌سال جاری عرضه خواهند کرد که این مطلب احتمالا باعث خواهد شد قدری از تلاطم در بازار خودرو کاسته شود.
٦٠ درصد خودروهای پیش‌فروش به بازار آزاد می‌روند
تحلیل صدرایی مبنی بر تبدیل شدن خودرو از کالای مصرفی به سرمایه‌ای درحالی است که حسن کریمی سنجری، دیگر کارشناس خودرو به ایلنا گفته است که خودروهای پیش‌فروش کارخانجات هم به نیت مصرف خانوار خریداری نمی‌شوند و طبق پژوهشهای موجود ٦٠ درصد افرادی که خودرو پیش خرید می‌کنند آن را در بازار آزاد میفروشند و به معنای دیگر ٦٠درصد مصرف‌کنندگان واقعی، خودروی مورد نیاز خود را در بازار آزاد با قیمت بالاتر خریداری می‌کنند. بنابراین ٦٠درصد فروشندگان خودرو در بازار آزاد از سود حاصل بین این تفاوت قیمت استفاده می‌کنند. این روش اجباری دولت موجب فروش همراه با زیان شرکتها و از طرف دیگر موجب خرید با قیمت بسیار بالاتر مصرف‌کننده واقعی در بازار خودرو می‌شود.
مجموع این شرایط باعث شده است که امید به کاهش قیمت خودرو در‌سال ٩٩ چندان قابل اعتنا نباشد. از طرفی اعمال تحریم‌های سنگین به اقتصاد ایران موجب شده است که نه‌تنها تولید بسیاری از انواع مدل‌های خودرو در ایران متوقف شود بلکه خودروسازان هرسال با افت تولید مواجه شوند.
تولید خودرو کمتر از تقاضای بازار
بر اساس آماری که وزارت صنعت منتشر کرده است در ٩ماهه ابتدای سال ٩٨ تولید خودرو نسبت به مدت مشابه‌سال گذشته ریزشی بوده است. طبق آمارهای منتشره در صورت‌های مالی خودروسازان، آنها توانسته‌اند در ۹ ماه‌سال گذشته ۶۰۲هزار و ۴۵۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید برسانند. این در شرایطی است که خودروسازان در ٩ ماه ابتدای‌سال ٩٧ در مجموع ۷۹۸ هزار و ۹۲۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند، حال آنکه در‌سال ۹۶ موفق به ثبت تیراژی بیش از یک‌میلیون و ۳۱۶هزار دستگاهی شده بودند.
کاهش تولید انواع خودروی سواری در ایران در شرایطی است که مصرف بازار ایران سالانه بین یک‌میلیون تا یک‌میلیون و ١٠٠هزار خودرو است و از زمانی که تحریم بر صنعت خودروسازی سایه انداخته است، تولید خودرو به کمتر از میزان نیاز بازار رسیده است.